ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ :ଭାରତରେ ନଗଦମୁକ୍ତ ଡିଜିଟାଲ ନେଣଦେଣ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ୱାର୍ଲ୍ଡଲାଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି।
ଚଳିତ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ବା ଜାନୁଆରୀରୁ ଜୁନ୍ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ଦ୍ରୁତ ବିକଶିତ ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥ ପଇଠ ପରିଦୃଶ୍ୟକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥ ନେଣଦେଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି ଓ ବିକାଶଧାରା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି। ବିଶେଷ କରି ୟୁନିଫାଇଡ୍ ପେମେଣ୍ଟ୍ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ (ୟୁପିଆଇ) ଜରିଆରେ ଡିଜିଟାଲ ନେଣଦେଣରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି।
ସବୁଠୁ ଅଧିକ ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥ ନେଣଦେଣ ୟୁପିଆଇ ଜରିଆରେ ହୋଇଛି । ଏଥିରେ ୭ହଜାର ୮୦୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ କାରବାର ହୋଇଛି ଯାହାକି ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୫୨% ଅଧିକ। କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ଆଚରଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସୂଚାଉଛି।
ଏହାବ୍ୟତୀତ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ପେମେଣ୍ଟ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ, ପଏଣ୍ଟ ଅଫ୍ ସେଲ୍ (ପିଓଏସ୍) ଟର୍ମିନାଲରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଋଣ ଉପଲବ୍ଧତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ୟୁନିଫାଇଡ୍ ଲେଣ୍ଡିଂ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ (ୟୁଏଲଆଇ)ର ପ୍ରଚଳନ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ମୋବାଇଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ୍, ନେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଟୋଲ୍ ସଂଗ୍ରହ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛି ଯାହା କ୍ରମଶଃ ଏକ ସମାବେଶୀ ଆର୍ଥିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଏ।
ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଠାରୁ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ନିକଟକୁ ଡିଜିଟାଲ କାରବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହିତ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଅର୍ଥ ହସ୍ତାନ୍ତର ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ରିପୋର୍ଟରେ ଅର୍ଥପଇଠ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ୮୯ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ପିଓଏସ ଟର୍ମିନାଲ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ୟୁପିଆଇ କ୍ୟୁଆର୍ କୋଡ୍ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଛି। ଏବେ ଡିଜିଟାଲ କାରବାରକୁ ନେଇ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିଛନ୍ତି । ୧୦ଟି ବ୍ୟାଙ୍କ ୯୫% ପିଓଏସ ଟର୍ମିନାଲ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛନ୍ତି। ସମସ୍ତ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟକୁ ତୁଳନା କଲେ ୟୁପିଆଇ ମାଧ୍ୟମରେ ସବୁଠୁ ଅଧିକ କାରବାର ହୋଇଥିବା ରିପୋର୍ଟ ଦର୍ଶାଇଛି।
୨୦୨୪ ର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧକୁ ୨୦୨୩ ର ସମାନ ସମୟ ସହିତ ତୁଳନା କଲେ ୟୁପିଆଇ ନେଣଦେଣ ପରିମାଣ ୫୨% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୫୧.୯ ବିଲିୟନରୁ ୭୮.୯୭ ବିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ବେଳେ ନେଣଦେଣ ମୂଲ୍ୟ ୪୦% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୮୩.୧୬ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରୁ ୧୧୬.୬୩ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
ଜୁନ୍ ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରଚଳନରେ ଥିବା ମୋଟ କାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ୧.୪୫୧ ବିଲିୟନରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ବାର୍ଷିକ ୧୧% ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦର୍ଶାଉଛି । ଏଥିରେ ୧୦୩.୮ ନିୟୁତ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ, ୯୭୯.୭୧ ନିୟୁତ ଡେବିଟ୍ କାର୍ଡ ଏବଂ ୩୬୭.୫ ନିୟୁତ ପ୍ରିପେଡ୍ କାର୍ଡ ସାମିଲ, ଯାହାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୩ ଠାରୁ ୨୬%, ୪% ଏବଂ ୩୨% ରହିଛି। କାର୍ଡ କାରବାରର ସାମଗ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟ ୨୧% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୩.୪୯ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏହାର ନେଣଦେଣ ମୂଲ୍ୟ ୩୭% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୦.୬୨ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
୨୦୨୪ର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ ଭାରତରେ ମୋବାଇଲ ପେମେଣ୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି, କାରବାର ପରିମାଣ ୨୦୨୩ ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ ୫୨.୧୫ ବିଲିୟନରୁ ୭୬.୦୪ ବିଲିୟନକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହାକି ୪୬% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏହି କାରବାରର ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ୟ ୩୬% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୩୨.୪୦ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରୁ ୧୭୯.୪୧ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଏହି ଧାରା ବିଶେଷ କରି ୟୁପିଆଇ ମାଧ୍ୟମରେ ମୋବାଇଲ ପେମେଣ୍ଟର ବଢୁଥିବା ଗ୍ରହଣୀୟତାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି, ଯାହା ଭାରତରେ ଡିଜିଟାଲ୍ କାରବାରର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ଚଳାଇବା ସହିତ ଏହି ଦେୟ ପଦ୍ଧତିର ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି।
୨୦୨୪ର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ ନେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ (ଏନବି) ନେଣଦେଣ ପରିମାଣ ୨.୩୧ ବିଲିୟନରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହାକି ୨୦୨୩ର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ତୁଳନାରେ ୯% ବୃଦ୍ଧି କୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ଏହି କାରବାରର ମୋଟ ମୂଲ୍ୟ ୧୮% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୫୫୩.୭୮ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ୪୬୯.୦୩ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କା ଥିଲା ।
ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଟୋଲ୍ ସଂଗ୍ରହ (ଇଟିସି) ମଧ୍ୟ ଟୋଲ୍ ଅସୁଲିରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ଏବଂ ପାର୍କିଂ ଶୁଳ୍କ ପାଇଁ ଏହାକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଛି। ଜାରି ହୋଇଥିବା ଇଟିସି ଟ୍ୟାଗ୍ ସଂଖ୍ୟା ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୩ରେ ୬୪.୭୮ ନିୟୁତ ଥିବା ବେଳେ ଜୁନ୍ ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୯୪.୫୬ ନିୟୁତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହାକି କାର୍ ବିକ୍ରି ଏବଂ ନିୟାମକ ଆଦେଶ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ୪୬% ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଦର୍ଶାଉଛି।